Ras bepaalt kiemtijd, niet alléén de soort
Een veelgestelde vraag bij bestelling van graszaad gaat over de kiemtijd. Klanten willen weten hoe lang het duurt voordat het eerste groene gras zichtbaar is. Velen denken dat de kiemtijd afhankelijk is van de grassoort. Dat is natuurlijk ook zo, maar uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat de verschillen tussen rassen binnen dezelfde soort ook zeer groot zijn.
Proef met veldbeemd In samenwerking met de universiteit Hohenheim (Duitsland) heeft Barenbrug onderzoek laten verrichten naar de kieming van graszaad van verschillende rassen binnen dezelfde soort. De eerste experimenten zijn uitgevoerd met veldbeemd, omdat daar de meeste verschillen te verwachten zijn. Meerdere rassen zijn uitvoerig getest op kieming bij verschillende temperaturen. In de literatuur staat dat veldbeemd het beste iemt tussen 16 en 32 graden Celsius. Dit soort bodemtemperaturen komt in Nederland voor vanaf eind mei tot in augustus-september, natuurlijk afhankelijk van de weersomstandigheden.
In grafiek 1 is goed te zien dat de bodemtemperatuur begin mei 2006 nog een aantal dagen onder de 10 graden is geweest en dat zijn temperaturen waarbij de kieming van het graszaad stilstaat of zeer traag gaat. Uit het onderzoek is gebleken dat er binnen de veldbeemdrassen een aantal rassen zitten die zeer goed kiemen bij lage temperaturen (7 graden Celsius). En ook enkele bij zeer hoge temperaturen (30-35 graden Celcius).
Proef klopt met praktijk
Deze experimenten zijn een aantal malen uitgevoerd, eerst in het laboratorium, later ook met veldproeven om te onderzoeken of de laboratoriumresultaten overeenkwamen met de praktijk. En dat blijkt het geval te zijn. Dit soort informatie staat niet in de Grasgids, maar is voor een eindgebruiker natuurlijk van uitermate groot belang. Bij het gebruik van SV 7 mengsels wordt vaak beweerd, dat veldbeemd later niet meer terug te vinden is in de grasmat. Vaak wordt dit geweten aan de tragere kiem van veldbeemd, maar bij de kiemtemperatuur bij inzaai wordt nog te weinig stilgestaan. De verschillen tussen de rassen komen niet alleen bij veldbeemd voor, maar ook in de groep van Engels raaigras en roodzwenk. In grafiek 2 zijn enkele rassen weergegeven en is te zien dat een ras als Bartender bij 11,9 graden Celsius na 9 dagen begint te kiemen, terwijl de andere rassen na 12 dagen beginnen. Bartender bouwt ook een voorsprong op na die 9 dagen. Want na 17 dagen is er meer dan 40% van het zaad gekiemd.
Verschillen tussen rassen
Bij hoge temperaturen zien we hetzelfde verschijnsel. Een ras als Barimpala kan hier goed tegen, een kieming van meer dan 75% na 6 dagen, en is dus nog goed te zaaien bij een hoge bodemtemperatuur. De andere rassen hebben daar duidelijk meer moeite mee en komen niet boven de 65% kieming. Ook binnen Engels raaigras zijn er verschillen tussen rassen. In grafiek 4 zijn de kiemsnelheid gegevens, 14 dagen na zaaien, te vinden van het ras Romance. De kieming van 12 tot 28 graden Celcius is goed te noemen, met een optimum voor 20 tot 22 graden Celcius. Wanneer dit ras bij een bodemtemperatuur van 10 tot 12 graden gebruikt wordt, is de kieming nog bijna 60%.
Een verschil van 2 graden in bodemtemperatuur kan een verschil van meer dan 20% kieming opleveren. Vroeg zaaien kan dus wel eens te vroeg zijn en daarom is het zo belangrijk om de bodemtemperatuur te meten voordat er aan doorzaai gedacht wordt.
Grasgids geeft beperkt inzicht in kwaliteit
In de Grasgids worden de rassen voor sport op vijf punten bekeken. Dit is zeer beperkt. Want hoe gedraagt een ras zich binnen een mengsel? Ruim 95% van de producten die we gebruiken bestaat immers uit meerdere soorten en/of rassen. In 2003 is Gerard van ’t Klooster als productdeveloper binnen Barenbrug van start gegaan om doelgerichter onderzoek te doen. De grasspecialisten van Barenbrug kunnen u zijn resultaten vertellen.
In- of doorzaaien bij lage bodemtemperaturen?
Heeft u behoefte aan een product dat is samengesteld uit rassen die zeer geschikt zijn om bij relatief lage bodemtemperaturen in- of door- te zaaien, raadpleeg dan één van de grasveldspecialisten van Barenbrug.